Kastamonu İdare Mahkemesi, Zarbana Çayı üzerine yapılması planlanan Kaya Regülatörü ve HES Projesi'ne Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 18.04.2019 tarihli ÇED Olumlu (Çevre Etki Değerlendirme) kararını oy birliğiyle iptal etti.
İnebolu'ya bağlı Alaca, Kayaelması, Çaydüzü, Güneşli köyleri ile, Küre İlçesi'ne bağlı Topçu, Beşören, Güllüce köyleri sınırları içerisinde Ceykar Elektrik Üretim A.Ş tarafından yapımı planlanan Kaya Regülatörü ve HES Projesi’ne ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) olumlu kararı verilmesi üzerine "HES'inize Karşı Hepimiz" platformu tarafından ÇED Olumlu kararının iptali için Kastamonu İdare Mahkemesi'nde dava açmıştı.
Mahkeme heyeti, 12 Şubat 2020 tarihinde yaptığı duruşmada konunun uzmanları tarafından hazırlanan Bilirkişi Raporu sunuldu. Bilirkişi raporunu, teknik ve bilimsel açıdan yeterli bulan mahkeme heyeti, Zarbana Çayı üzerine yapılması planlanan Kaya Regülatörü ve HES Projesi'ne Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen ÇED Olumlu kararının Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere iptalini kararlaştırdı.
Mahkemenin iptal kararının gerekçesinde şu ifadelere yer verildi:
"Mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanan bilirkişi raporunda yer alan tespitler ile dava dosyasında bulunan diğer bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde; Kastamonu İli, İnebolu İlçesi'nde Küre (Zarbana) Çayı üzerinde Ceykar Elektrik Üretim A.Ş tarafından yapımı planlanan Kaya Regülatörü ve HES Projesi’nde; proje konusu akarsu yatağını temsil eden en kesit değerlerinin akım hızı ve su derinliği açısından tüm proje alanında en kritik dere en kesit olup–olmadığı hususunun belirsiz olduğu, ağaç kesimi yapılacak alan ve ağaç türleri dağılımının belirlenmediği, ağaç kesimi ve aktarım süreçleri konusunda yapılacak çalışmaların belirsiz olduğu, bu açıdan ekosistem bütünlüğü-sürekliliği bakımından uygun olmayacağı, korunması gerekli ve tehlike altındaki türlere yönelik yeterli–gerekli değerlendirmeler yapılmadığı–önlemler geliştirilmediği, su akış rejimi ve can suyu hesaplamalarında durgun su oluşumunun esas alındığı, dolayısıyla, sucul türler ve özellikle kırmızı benekli alabalık türü su yaşam tercihleri/kalitesi ve rejimi bağlamında uygun olmayacağı, proje alanının doğal alan vasfı esas olmak üzere çevresel değerlerin tahribi ve ekolojik dengenin bozulması bakımından olumsuz etkileri olabileceği, tüm proje alanında en kritik dere en kesit olup olmadığı hususunun belirsiz olduğu, dolayısıyla eksik işlem tesis edildiği, zengin ve yüksek biyo–çeşitliliğe sahip bölgede Kaya HES Projesi yapımının yaban hayatına önemli ölçüde olumsuz etkileri olabileceği, meteorolojik ve iklimsel verilerin güncel verilere dayalı yeterli ve sağlıklı bir veri tabanı oluşturulmadığı, çevreye olabilecek olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi zararın en aza indirilmesi için gerekli önlemlerin alınması bakımından yeterli- gerekli değerlendirmeler yapılmadığı, projeye esas alınan jeolojik haritanın yeterli olmadığı, özellikle heyelan riskleri bakımından yeterli inceleme ve analizler yapılmadığı, bu yönüyle yeterli ve uygun olmadığı anlaşıldığından, söz konusu projeye ilişkin verilen dava konusu "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır."
BİLİRKİŞİ RAPORU
Mahkemeye sunulan Bilirkişi Raporunda ise özetle şu görüşlere yer verildi:
"Proje Alanının, Bitki Varlığı açısından önemli bitki alanı kapsamında olduğu, Kayın, Gürgen, Karaçam ve Meşe ağaç türlerinden oluşan koru alanı olarak doğal ve özgün karakter gösterdiği, Ağaç Kesimi açısından proje kapsamında alandaki ağaç varlığının tespitine yönelik araştırmalar yapıldığı, kesilecek ağaç miktarının 955 ağaç olarak belirlendiği, ancak ağaç kesimi yapılacak alan ve ağaç türleri dağılımının belirlenmediği, ağaç kesimi ve aktarım süreçleri konusunda yapılacak çalışmaların belirsiz olduğu,, bu açıdan ekosistem bütünlüğü-sürekliliği bakımından uygun olmayacağı, koruma altında bulunan yabani hayvanlar üzerindeki etkileri bağlamında proje alanı ve yakın çevresinin; 10 iki yaşamlı, 20 sürüngen, 104 kuş türü, 49 memeli ve 10 balık türü olmak üzere toplam 193 omurgalı türü olmak üzere yüksek biyo çeşitliliğe sahip olduğu, , bu türler içinde gerek BERN Sözleşmesi gerek Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Ölçtüklerine göre Mutlak Koruma Altında veya Kırmızı Liste kapsamında türler bulunduğu, kırmızı beneklialabalık türünün de kırmızı liste kapsamında kiritik düzeyde tehlike altında türler arasında olduğu, devamla, Kaya HES Projesi ÇED Raporu içeriğinde korunması gerekli ve tehlike altındaki türlere yönelik yeterli–gerekli değerlendirmeler yapılmadığı–önlemler geliştirilmediği, su akış rejimi ve can suyu hesaplamalarında durgun su oluşumunun esas alındığı, dolayısıyla,sucul türler ve özellikle kırmızı benekli alabalık türü su yaşam tercihleri/kalitesi ve rejimi bağlamında uygun olmayacağı
1.sınıf su kalite sınıfında olduğu, planlama alanı bağlamında kırsal yerleşimler ve tarım arazileri varlığının kısıtlı–sınırlı düzeyde olduğu, buna karşılık, çevresel kaynak ve değerler yönünden Önemli Bitki Alanı, Orman Alanı ve Mera Alanları ile su kaynağı niteliğindeki Zarbana Deresi ve kumul–çakıl–taşlık alanları esas olmak üzere gerek Flora ve Fauna Varlığı gerekse Genel Arazi Kullanım Deseni açısından tamamen doğal alan niteliğinde olduğu, devamla, Proje kapsamında ilgili kurum görüşleri bağlamında belirli oranda ağaç kesimi yapılacağı ve iletim tünelleri bağlamında yeraltında patlatma faaliyetleri gerçekleştirileceği, bu açıdan, Kaya Regülatörü ve HES Projesi ÇED Raporu içeriğinde ifade edildiği gibi “Ekosistem Üzerinde Önemli Etkileri Olacağı”, dolayısıyla, Proje Alanının doğal alan vasfı esas olmak üzere çevresel değerlerin tahribi ve ekolojik dengenin bozulması bakımından olumsuz etkileri olabileceği,
dava konusu Kaya HES Projesi Alanında yaklaşık 1.208 adet ağaç kesileceği, –bu değerin sayı–emval bakımından az görünse bile– BERN Sözleşmesi gerekse IUCN Ölçütlerine göre endemik ve koruma altındaki ya da mutlak koruma altındaki veya risk altındaki türlerden oluşan yüksek ve zengin biyo–çeşitliliğe sahip ekosistemin çeşitliliği ve sürekliliği bakımından habitat parçalanmasına sebep olabileceği, bu durumun, yaban hayatı ve orman–meşcere ekosistemi üzerinde geri dönülemeyecek olumsuz etkiler doğurabileceği, dolayısıyla, proje kapsamında yapılacak ağaç kesimiin ekosistem üzerinde olumsuz etkileri olacağı,
Kaya Regülatörü ve HES Proje Alanında gerek Kaya HES Projesi ÇED Raporu verileri gerekse yerinde tespit–gözlem çalışmaları bulgularına 5 amfibi türünün EK–II Mutlak Koruma Altındaki Türler, 4 amfibi türünün EK–III Koruma Altındaki Türler Listesinde, 13 sürüngen türünün EK–II Mutlak Koruma Altındaki Türler, 7 sürüngen türünün ise EK–III Koruma Altındaki Türler Listesinde, 69 kuş türünün EK–II Mutlak Koruma Altındaki Türler, 29 kuş türünün ise EK–III Koruma Altındaki Türler Listesinde, 18 Memeli türünün EK–II Mutlak Koruma Altındaki Türler olmak üzere BERN sözleşmesi kapsamında türler bulunduğu, bu yönüyle, zengin ve yüksek biyo–çeşitliliğe sahip bölgede Kaya HES Projesi yapımının yaban hayatına önemli ölçüde olumsuz etkileri olabileceği,
Kaya HES ÇED Raporu içeriğinin jeolojik yapı bilgisi esas olmak üzere projenin bütünlüğü, seçilen yer ile teknolojik alternatifler ve önlemler ile birlikte değerlendirildiğinde, yetersiz olduğu, projeye esas alınan jeolojik haritanın yeterli olmadığı, özellikle heyelan riskleri bakımından yeterli inceleme ve analizler yapılmadığı, bu yönüyle yeterli ve uygun olmadığı..."
| Bu haber 7192 defa okunmuştur.
.jpg)
